Niet minder dan zeventien keer werd hij Nederlands kampioen. Hij is nog altijd de enige Nederlandse man die op het onderdeel hoogspringen een medaille won op het EK Atletiek. En hij had maar liefst zesentwintig jaar lang het Nederlands record hoogspringen in handen – dat hij gedurende die periode zelf nog maar eens wat scherper stelde. Terecht dus dat Ruud Wielart is vereeuwigd tussen de Helden van Haarlem, de eregalerij van Haarlemse sporthelden.

Toch is ’trots’ niet een woord dat bij Wielart past wanneer hij terugblikt op zijn topsportcarrière. ‘Als je goed om je heen kijkt, zie je dat iedereen wereldberoemd wil zijn’, zegt de nu 62-jarige Wielart. ‘Voor mij gaat het meer om de ervaring. Het mooiste is de ervaring die je onbewust meemaakt. Dat je een hoogte haalt waarvan je zelf niet direct weet dat je het gehaald hebt, omdat je door concentratie en totaalontspanning in een soort trance zit en pas ontwaakt door de mensen om je heen. Ik herinner me een wedstrijd in Turijn, het was redelijk druk in het stadion, en pas door de reactie van het publiek wist ik: ‘ik heb het gehaald’. Los van het resultaat was dat eigenlijk het allermooiste moment. Maar trots heb ik niet zo gauw. Er is te veel trots.’

Wielart woont in Haarlem-Noord en is nog altijd als vrijwillig trainer actief voor ‘zijn’ club Atletiekvereniging Haarlem, waar hij in 1967 lid werd en in 2000 werd uitgeroepen tot Atleet van de eeuw. Hij werkte negen jaar lang als loop-, coördinatie- en krachttrainer voor de jeugdopleiding bij Feyenoord, onder meer met Wijnaldum, Clasie, Fer en Kongolo (‘die is atletisch zó goed ontwikkeld, ik vind hem veel beter dan Daley Blind. En hij wordt nog veel beter.’). Op 1 juli van dit jaar werd echter een aantal jeugdstafleden van Feyenoord vervangen, waaronder Wielart. Hij wil daar niet over uitweiden maar benoemt wel het fundament dat er bij Feyenoord is gelegd met de jeugdopleiding: ‘de enorme schuldenlast is opgelost door verkoop van jeugdspelers. In negen jaar heeft Feyenoord vijf keer de Rinus Michels-award voor beste jeugdopleiding gewonnen. Op het WK 2014 was Feyenoord de grootste leverancier van spelers van het hele toernooi. Maar dan komt er een nieuw hoofd jeugdopleidingen en die brengt ook een nieuw team met zich mee …’.

Wielart is een nuchtere man, die wars is van uiterlijk vertoon (‘ik geloof in prestaties, niet in presentatie’). Hij is analytisch ingesteld en bekijkt ontwikkelingen – zowel in de sport als in de maatschappij – over een langere periode. ‘Ik constateer dat kinderen steeds faalangstiger worden. Ik vrees dat dit ligt in ons model van opvoeden. Kinderen moeten ‘voldoen aan’. Trainers of technisch directeuren roepen ‘dat de lat hoger moet’, maar dat kan alleen als je de voorwaarden creëert om die lat te kunnen halen. Neem als voorbeeld de CITO-toets. Er wordt zoveel gedaan aan de vervolmaking van het kind, bijscholing, extra lessen, de druk opvoeren, dat er nauwelijks meer tijd is voor een kind om zichzelf te ontdekken. Ze moeten voldoen aan door volwassenen bedachte concepten. Je ontneemt ze daarmee de speelse creativiteit waar ze recht op hebben. Als een kind nooit valt, kan het ook nooit opstaan. Dat bouwt alleen maar onzekerheid op. Ik zie het te vaak: kinderen in tranen na een verloren wedstrijd. Je moet ook kunnen winnen, als je verliest. Dat aspect is een beetje verloren gegaan. In het verlies je winst pakken.’